Warszawa, dnia 12 września 2005 r.

      PAŃSTWOWA
KOMISJA WYBORCZA
   ZPOW-503-68/05

Panie i Panowie
Przewodniczący Rad Gmin i Rad Miejskich
Wójtowie, Burmistrzowie i Prezydenci Miast

Szanowni Państwo!

W dniu 25 września 2005 r. odbędą się wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, a w dniu 9 października 2005 r. wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Kilka milionów wyborców w naszym kraju to osoby nie w pełni sprawne – z powodu inwalidztwa, stanu zdrowia bądź wieku, i jak wskazują doświadczenia mają one nierzadko trudności w praktycznej realizacji prawa wybierania. Praktyka wskazuje jednocześnie, że trudności te wynikają w znacznym stopniu z przyczyn natury tech-niczno-organizacyjnej.

Państwowa Komisja Wyborcza pragnie przypomnieć, że możliwość uczestnictwa w wyborach jest konstytucyjnym prawem każdego obywatela polskiego korzystającego z pełni praw. Zadaniem zaś wszystkich organów i instytucji uczestniczących w procesie przygotowania wyborów jest tworzenie optymalnych warunków dla pełnego wdrożenia tej konstytucyjnej zasady. Potrzeba takich działań na rzecz osób niepełnosprawnych podkreślona została także w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych, uchwalonej przez Sejm RP w 1997 r. O zwrócenie uwagi na ten aspekt przygotowania wyborów apeluje również Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych. Systematycznie podnosi je w każdych wyborach Rzecznik Praw Obywatelskich.

Zgodnie z Ordynacją wyborczą do Sejmu i do Senatu, w każdej gminie wyznaczone są lokale wyborcze dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jednakże, co potwierdzają doświadczenia, nie rozwiązują one potrzeb tych wyborców, ponieważ jest takich lokali zbyt mało i często w dużej odległości od miejsca ich zamieszkania, a ponadto głosowanie w takim lokalu wymaga od wyborcy podjęcia dodatkowych czynności w celu wpisania się do spisu wyborców właściwego dla tego rodzaju obwodu głosowania . W związku z tym w wielu gminach podejmowane są także inne formy pomocy dla tej grupy wyborców służące ich udziałowi w wyborach.

Państwowa Komisja Wyborcza dziękując za te inicjatywy wyraża przekonanie, że także w tegorocznych wyborach zapewnione zostaną tym wyborcom znaczne ułatwienia, umożliwiające skorzystanie z prawa głosowania. Potrzebne są w tym celu aktywne inicjatywy i działania organów i władz terytorialnych, ich jednostek i służb; poznanie rozmiaru potrzeb i dostosowanie do nich długofalowego planu postępowania. Pierwszym tego elementem winno być wyznaczanie siedzib lokali wyborczych z uwzględnieniem możliwości osób niepełnosprawnych. Miejsca głosowania nie powinny być zatem lokalizowane na piętrach budynków, a także w budynkach, do których wchodzi się wieloma schodami. Należałoby dołożyć starań w celu możliwie powszechnego wyposażenia wejść do miejsc głosowania w choćby podstawowe podjazdy dla pojazdów inwalidzkich oraz barierki ułatwiające wjazd i wejście do lokali. Potrzebne są też różne inne formy pomocy: w zakresie zapewnienia tym wyborcom informacji o głosowaniu, w ułatwieniu dojazdu do lokali głosowania i powrotu do domu, itp.

Państwowa Komisja Wyborcza nie dysponuje na te potrzeby dodatkowymi środkami budżetu wyborczego; na te cele może być natomiast wykorzystana część środków przeznaczonych dla gmin na zadania zlecone, przewidziane na urządzenie i wyposażenie lokali wyborczych i wydatki inne.

Wiele gmin i miast ma już wypracowane w poprzednich wyborach dobre do-świadczenia i rezultaty działań podejmowanych na rzecz wyborców niepełnosprawnych.

Państwowa Komisja Wyborcza prosi i apeluje o powszechne i aktywne kontynuowanie i rozwijanie tych działań, będących także wyznacznikiem wrażliwości społecznej i stosunku do osób słabszych.

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Ferdynand Rymarz